مراسم آغاز سال تحصیلی مجتمع علوم دینی حضرت ولیّ عصر ارواح العالمین له الفداء با حضور علما، اساتید و طلاب و با سخنرانی مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی کریمی جهرمی دام ظله العالی برگزار شد.
ایشان با اشاره به اهمیت توسل به امام زمان ارواحنافداه به عنوان تنها ملجا و پناه ما در این روزگار فرمودند: متأسفانه امروز دنیا پر شده است از جنگ یا فساد برای هوی و هوس؛ چه در فلسطین و چه در افغانستان . بیرحمانه به زن و مرد و کودک شیرخوار حمله میکنند و آنها را از بین میبرند.
مرجع عالیقدر در ادامه با اشاره به دریافت نامه های متعدد از اقشار مختلف فرمودند: در داخل کشور نیز مردم، با گرفتاری های گوناگونی مواجه شده اند و عده ای حتی توان تامین ضروریات خود را ندارند و با سختی زندگی خود را می گذرانند. لذا باید علاوه بر کار و تلاش در جهت رفع این گرفتاری ها، برای حل همه ی این مشکلات در داخل و خارج کشور، از ساحت حضرت ولی عصر کمک بخواهیم و هر روز به این وجود مبارک متوسل شویم که مددی کنند و نظر لطفی به کشور ما و همه مظلومان جهان نمایند تا رفع گرفتاری ها گردد.
متن کامل بیانات به دلیل اهمیت آن در اختیار علاقمندان قرار می گیرد.
* روایتی از امام صادق علیه السلام در اهمیت علم
در ابتدا روایت شریفهای را که مرحوم شیخ صدوق رضوان الله تعالی علیه در کتاب شریف امالی از یکی از اصحاب امام صادق علیهالسلام نقل کرده را عرض کنم. ایشان میگوید: «سمعت أبا عبداللَّه الصّادق عليه السلام يقول: أطلبوا العِلمَ وَ تَزَيَّنُوا مَعَهُ بِالْحِلْمِ وَ الْوَقَار وَ تَوَاضَعُوا لِمَنْ تُعَلِّمُونَهُ الْعِلْم و تَواضَعوا لِمَن طَلَبتُم مِنهُ العِلمَ»(ج1، ص440)
- خوب درس بخوانید
در جمله اوّل آن حضرت میفرمایند: «أطلُبوا العِلمَ» یعنی آقایان معظم، طلاب محترم، فضلا، روحانیون گرامی! به علم اهمیت بدهید. بدانید اگر حوزه از عالمان پُر مایه خالی شد و فقط صورتی از آن باقی ماند، این نمیتواند اسلام را جلو ببرد و نسلها را به سوی خدا رهبری کند و مردم را به سوی پروردگار و معنویات سوق بدهد.
طلبهای که دارای علم و کمال است و در حوزه تلاش کرده، زحمت کشیده، و در درسهای خوب شرکت کرده است، هر جا برود مفید است و اشخاص را متنبّه میکند و آنها را متحوّل میسازد.
عزیزان! از الان با خدای خود و با ولیّ صالح الهی و آسمانی امام زمان ارواح العالمین له الفداء -که تشکیلات علمی و همه چیز ما؛ حیات ما، زندگیمان، معاشراتمان، و تحصیلاتمان، همه به برکت وجود نازنین آن حضرت است- عهد کنیم که درست درس بخوانیم. مبادا صِرف این باشد که کتابی دست بگیریم و فقط در درسی حاضر شویم و لحظه به لحظه در فکر باشیم که درس تمام شود و به کاری دیگر برسیم.
به نظر قاصر این ناقابل، یکی از آفتهایی که حوزه گرفتار آن شده، تعطیلات بیشمار است. بله یک وقتی در جایی لازم میشود و در دنیا مؤثر است، مانعی ندارد؛ امّا اگر به هر مناسبت و جهتی، و به کمترین عنوان و اعتذاری، درس را تعطیل کنیم، کجا این حوزه میتواند در دنیا نقشآفرین باشد؟! کجا این طلبه میتواند صاحب علم و کمال شود؟
ای عزیزان من! پدران و مادران شما انتظار دارند که چند صباح دیگر، فرزندشان را در حالی که مظهر علم و کمال باشند، ببینند.
زندگی علمای بزرگ را بنگریم که چقدر تلاش کردند و زحمت کشیدند. برای نمونه ببینید وقتی دختر آن بانوی معظّمه اصفهانی از دنیا رفت؛ مرحوم آقای آقاسید علی نجفآبادی درس را تعطیل کردند. فردا آن بانوی معظّمه گفته بودند که آقا! دختر من از دنیا رفته است. شما چرا درس را تعطیل کردید؟
باز یادم میآید هنگامی که پس از درس، به سمت مسجد امام حسن علیه السلام برای شرکت در درس سید مشایخمان اعلی الله مقامه الشریف میآمدم، مرحوم آقای ستوده رضوان الله علیه- که به حق، در علمیت و تقوا شاخص بود- را میدیدم که زودتر آمده بود و جلوی مسجد امام قدم میزد تا از دقیقه اوّل در درس حاضر باشند.
- حلم و وقار کسب کنید
حضرت امام صادق علیه السلام در جمله دوم روایت میفرمایند: «وَ تَزَيَّنُوا مَعَهُ بِالْحِلْمِ وَ الْوَقَار» یعنی علمتان را به حلم و وقار زینت دهید. این کار از اوّلی آسانتر نیست؛ بلکه احیاناً مشکلتر هم است.
میفرمایند که دارای حلم باشید، ظرفیت داشته باشید، اگر کسی به شما چیزی میگوید، آن را بشنوید، راه چاره برایش پیدا کنید؛ نه اینکه از جا در بروید و هر چه شد انجام بدهید و هر کلامی شد بگویید! اینکه ما بالای منبر، کلمات ناسزا به اشخاص و مخالفان بگوییم، با هدف روحانیت سازگار نیست.
شما طلاب عزیز دارای وقار باشید. کارهای سبک نکنید. متأسفانه گاهی از اوقات، طلبه معمّم و ملبّس به لباس مقدس روحانیت، کارهایی میکند که در شأن بچهها و دور از شأن طلبگی است.
طلاب موفّق و ممتاز، دارای وقار و سکینه و طمأنینهاند؛ در سخنگفتن وقار دارند؛ کلمات زشت و رکیک ولو درباره دشمن نمیگویند و خدای ناخواسته از محور پاکی و پرهیزکاری خارج نمیشوند.
باید طلاب عزیز و محترم، دارای مقام حلم و تحمّل و شرح صدر باشند؛ چون جامعه احتیاج به این معنا دارد؛
«ما دمتَ فی الدنیا فَدار الناس کلِّهم * فإنّما أنت فی دار المداراة»
اصل در جامعه و زندگی همین مدارا با همه مردم است؛ البته در برخی موارد استثنا هم لازم است که همگان به دشمن هجوم ببرند و او را کنار بزنند.
- به شاگردانتان احترام بگذارید
فقره سوم این روایت این است که: «تَوَاضَعُوا لِمَنْ تُعَلِّمُونَهُ الْعِلْم» راستی این مطلب پر ارزش در کجا پیدا میشود که دستور بدهند برای کسی که به او علم میآموزی تواضع کنی؟ این دستور را هم قبل از تواضع شاگرد برای استاد بیان فرمودند. این بیان بسیار پر اهمیت است.
نخست شما که استاد هستید، در احترامگذاشتن، پیشگام باشید. به طلبه و تلمیذ خودتان احترام کنید و او را اجلال کنید تا دلخوش باشد که مثل یک پدر مهربان با او رفتار میکنید.
این روایت، واقعاً اعجابآور است. این فقط مکتب علی و آل علی علیهما السلام است که میفرماید برای کسی که تعلیم میدهید تواضع کنید. خیال نکنید که شاگرد باید خادم انسان باشد و تمام خواستههای شما را برآورده نماید!
- احترام به استاد فراموش نشود
قسمت دیگر این روایت شریفه عبارت است از: «تَوَاضَعُوا لِمَنْ طَلَبْتُمْ مِنْهُ الْعِلْم» یعنی برای کسی که از او علم میآموزید و استاد انسان است، تواضع و فروتنی کنید. مقام استاد، مقام شامخی است و حتی از مقام پدر و مادر از جهاتی بالاتر است.
متأسفانه این مطلب هم کمکم در حال فراموششدن است. خیلی باید مراقب باشیم. استاد استاد است ولو در ایام پیری، کهنسالی، و از پا افتادگی باشد و ما بسیار برنا و سرحال باشیم. او استاد است و حسابش جدا است.
- خودبرتربین و ستمگر نباشید
مطالب مهم دیگری که همه باید به آن توجه کامل داشته باشیم آن است که امام صادق علیه السلام فرمودند: «وَ لَا تَكُونُوا عُلَمَاءَ جَبَّارِين» یعنی اینطور نباشد که بعد از فراگیری علم و تحصیل، در جامعه مثل یک جبار مستبد ستمگر رفتار کنید و اعتنا به کسی نداشته باشید. این طور نباشد که خودتان را برتر از همه بدانید و با همه درگیر شوید و توقع احترام داشته باشید.
اگر عالمی، جبّار شد، دیگر «ورثة الانبیاء» نیست؛ دیگر کسی که «النظر الیه عبادة» است نیست. مبادا خدای ناکرده انسان این همه درس بخواند و به جایی هم برسد؛ امّا در برابر دیگران، یک چهره گرفته و استبدادمنش داشته باشد.
برای مردم تواضع کنید؛ درد آنها را دوا کنید؛ مشکلاتشان را برطرف کنیم. اگر حیا میکند حرفی بزند به حرفش بیاوریم تا بتواند درد دل خودش را با شما در میان بگذارد. اینکه مدام انسان با خودبرتر بینی «منم منم» بگوید، عالم الهی نیست؛ بلکه یک جبّار است مانند دیگر جبّاران عالم؛ منتها عمامه دارد.
* لزوم استمداد از اهل بیت علیهم السلام در مشکلات
مطلب بعدی که در نظر دارم خدمت عزیزانم مطرح کنم این است که انسان نمیتواند بدون استمداد از جهان غیب کارش را مخصوصاً در شرایط سخت پیش ببرد.
در این ایّامی که دنیا برای بدی، فساد و خونریزی، تهییج شده است و به یک بار بر سر یک جامعه بیچاره و بینوایی، مثل فلسطین یا افغانستان بریزند؛ مراعات مرد و زن و کودک شیرخوار را نکنند و فقط هوای طغیان و هوس بیچارهکننده حاکم بر مغزشان باشد، بدون استمداد از غیب نمیتوان اوضاع را تحمّل کرد.
سپس با تهمتها، دروغها، شایعات و ساختگیها، و با ابزاری که دارند، در جهان، خودشان را خیرخواه و مصلح معرّفی میکنند و بدترین توهینها را به امت اسلام مینمایند.
در داخل هم به چه کسی میتوانیم بگوییم عدهای که در حوزه برای پیشبرد اسلام جمع شده تا درس بخوانند، خودشان با هم دائم در حال ستیز هستند. واقعاً این درد دل را کجا میتوان بیان کرد؟!
در روایتی آمده است که خداوند، ملکی آفریده است که نیمی از بدن او برف است و نیمی دیگر از آتش، و با صدای بلند میگوید: «اللهم یا مؤلّفاً بین الثّلج و النار، ألّف بین قلوب عبادک المؤمنین» یعنی ای خدایی که برف و آتش را با هم و کنار هم قرار میدهی، بین دلهای مؤمنین الفت بینداز.(توحید صدوق، ج1،ص280)
واقعاً چقدر رسوایی و زشت است که چند تا روحانی بنشینند و برای این و آن، دروغ بسازند و نقشه بکشند؛ برای اینکه یک مقداری پول بیشتر جمع بشود. فرض کنیم این همه پول همه جمع شد؛ بعد از آن میخواهی چکار کنی؟ مگر بچههای شما چقدر میخواهند؟ بچهها برای شما میمانند یا شما برای آنها؟!
غرض اینکه دنیای ما برای فساد بسیار تحریک شده است. در این شرایط سخت، که تولیدات سویی، مانند فقر و فاقه و گرفتاری داشته است؛ راه رفع این همه گرفتاری، چیست؟! آیا با این عوامل ظاهری میتوان به این زودی، یک محیط سالم و مدینه فاضله تشکیل داد؟!
به نظر قاصر بنده راهش علاوه بر کار و تلاش، توسّل به اولیاء الله است. قرآن کریم در این باره میفرماید: «وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ» (مائده:35) یعنی به سوی خدا وسیلهای پیدا کنید.
علمای بزرگوار ما، در اثناء تحصیل و تبلیغشان، همه کارشان این بود که به علی و آل علی علیهم السلام متوسل شوند:
دلا دیدی که در درماندگیها * نبودت ملجأیی جز آل طه
هزاران بار افتادی و دستت * علی بگرفت و اولادش به هر جا
پس باید توسل به علی و آل علی علیهم السلام داشته باشیم و ازآن بزرگواران کناره نگیریم.
-توسل خاص به حضرت ولی عصر ارواحنافداه
حوزه باید فرزندان خودش را طوری بار بیاورد که هر روز بدون استثناء، به یاد حضرت ولی عصر امام زمان ارواحنا له الفداء باشند و دردشان را با آن حضرت در میان بگذارند.
باید تقیّد به این معنا داشته باشیم که او صاحب الزمان است. مرحوم آیتالله آقاسید علی اکبر آیتاللهی رضوان الله علیه، از علمای بزرگوار جهرم اشعاری داشتند خطاب به امام زمان که مفصل است. این دو بیت را یادم مانده است:
شاها بیا که دلها بی تو بسی کباب است * ای آن که در زمانه تو صاحب الزمانی
شاها خلائق از توست تو مالک الرقابی * در کشور تو دارد بیگانه کامرانی
* نصیحتی برای اساتید و طلاب
در آخر نصیحتی به اساتید بزرگوار و مکرّم این مجمع الهی و روحانی و نیز طلاب گرامی دارم و آن اینکه اساتید بزرگوار! این آقایان طلاب را فرزندان خودتان بدانید و همانطور که دلتان میخواهد فرزندانتان رشد و ترقی کنند و آبرومند باشند، برای این آقایان طلاب کار کنید.
آقایان محترم طلاب هم سعی کنند برای رضای خدا بکوشند؛ ممحّض برای تحصیل باشند و کاملاً در کنار تحصیل، به تهذیب اهمیت دهند.
* سخن پایانی
غرض اینکه متوسل به امام زمان بشوید که پیش خداوند خیلی آبرومند است تا از خدا بخواهد که این مشکلات رفع بشود. این ملتهای مظلوم جهان از کودک و پیر و جوان و مرد و زن که زیر چکمه جنایتکاران از بین میروند، نجات پیدا کنند.
همینطور گرفتاریهایی که در کشور ماست از جمله فقر و فاقه و گرفتاریها و مخصوصاً این اختلافات نظر و سلیقه که همهی کار دیگری را غلط میداند، از بین برود و همه برادرانه در حوزه کار کنیم. مولای ما امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: «وَ إِنَّمَا أَنْتُمْ إِخْوَانٌ عَلَی دِينِ اللَّهِ مَا فَرَّقَ بَيْنَكُمْ إِلَّا خُبْثُ السَّرَائِرِ وَ سُوءُ الضَّمَائِرِ»(نهج البلاغة، خطبه113) یعنی آن چیزی که شما برادران دینی را از هم دور می کند و نسبت به هم بدبین و دشمن میسازد، چیزی نیست جز خباثت باطن و سوء نیّات. خداوند همه شما را موفق بدارد.
طراحی و توسعه : پارسیکام