موضوع : النظر الرابع فی احکام الأولاد و هی قسمان؛ الاول فی الحاق الأولاد(ولد الموطوئة بالعقد الدائم)

بسم الله الرحمن الرحیم

متن شرایع: «و كذا لو اتفقا على انقضاء ما زاد عن تسعة أشهر أو عشرة من زمان الوطء أو ثبت ذلك بغيبة متحققة تزيد عن أقصى الحمل و لا يجوز له يجوز له إلحاقه بنفسه و الحال هذه.

و لو وطئها واطئٌ فُجوراً كان الولد لصاحب الفراش و لا ينتفي عنه إلا باللعان لأن الزاني لا ولد له.»^[1].

بحث در این جهت بود که اگر فرزندی متولد شود ملحق به پدرش می باشد مگر در جائی که با یکی از موازین معلوم و مشخص بشود که از پدرش نیست مانند صورتی که بچه متولد شده درحالی که اصلا نزدیکی و دخول بین زوجین واقع نشده و یا مانند صورتی که نزدیکی واقع شده ولی خب أقل مدت حمل یعنی شش ماه نگذشته بلکه بعد از مثلا چهار ماه یا پنج ماه از زمان آخرین نزدیکی و دخول بچه به دنیا آمده و همینطور صورتی که تولد بچه از أقصی مدت حمل که نه ماه علی المشهور و ده ماه بنابر قول غیر مشهور تجاوز بکند به این معنا که از زمان وطی تا الان که بچه متولد شده مثلا یازده ماه یا دوازده ماه گذشته باشد، علی أی حال در این موارد بچه ملحق به پدرش نمی شود و بالاتر اینکه بر مرد واجب و لازم است آن بچه را از خودش نفی کند زیرا اگر نفی صریح نکند ممکن است اختلاط انساب پیش بیاید و از بزرگان معاصر نیز مطالبی درباره وجوب نفی ولد در فروض مذکور نقل کردیم و در ادامه نیز عرض می کنیم: "و من القائلین بوجوب النفی هو الفقیه الکبیر الشهید الثانی فی المسالک حیث قال صریحاً: «إذا ولدت الزوجة بعد أقصى زمان الحمل من حين الوطء(مثلا بعد از یازده الی دوازده ماه)، إنتفى(الولد)عن الزوج في نفس الأمر و وجب عليه(رجل)نفيه(ولد)ظاهراً(در ظاهر و نزد مردم نیز باید بیان کند که بچه متعلق به او نیست تا اینکه به مرور زمان اختلاط انساب پیش نیاید)، كما يجب عليه(رجل)نفيه(ولد)مع عدم الدخول(من حین الوطء)أو ولادته(ولد)لدون أقلّ الحمل(مثلا پنج ماه از وطی آخری که بین زوجین بوده گذشته و بچه به دنیا آمده)».^[2]

و وافقه(الشهید)علی ذلک بحسب الظاهر صاحب الجواهر^[3] قدس سره. فلیراجع". مطلب تمام شد.

بحث دیگری که مرحوم محقق مطرح کرده این است که: قال المحقق: «و لو وطئها(زن شوهر دار)واطئٌ فُجوراً(أی زناءً)كان الولد لصاحب الفراش(أی الزوج)و لا ينتفي عنه(یعنی زوج نمی تواند این ولد زنا را از خودش نفی کند)إلا باللعان(نزد قاضی برود و لعان انجام بشود)لأن الزاني لا ولد له(علی القواعد)».^[4]

عرض می کنیم که : "مورد الکلام هنا هو ما إذا کانت المرأة ذات بعل(شوهر دار)و قد وطئها(المرأة ذات بعل)واطئٌ فُجوراً - أی زناءً - فولدت المرأة(الزانیة المذکورة)فی غیر المدة المقررة مثل أن لا یکون ولادته(ولد)قبل مضیّ أقلّ الحمل(یعنی تولدش قبل از شش ماه مثلا پنج ماه نبوده و یا تولدش بیشتر از نه یا ده ماه مثلا یازده ماه نبوده)و کان الزوج قد وطیء المرأة وطیاً یصلح للإلحاق(چون بچه کمتر از شش ماه یا بیشتر از نه یا  ده ماه از زمان وطی به دنیا نیامده بلکه بین شش ماه تا نه ماه از زمان آخرین وطی به دنیا آمده)فهنا یلحق الولد بالزوج، و ذلک لأنه(الحاق ولد در فرض مذکور)من مصادیق قوله صلی الله علیه و آله: «الولد للفراش و للعاهر الحجر»^[5](ولد متعلق به صاحب فراش یعنی شوهر است و به عاهر یعنی زناکار که خطاکرده سنگ و خاک داده می شود یا چون آگاهانه زنای محصنه کرده سنگسارش می کنند)المتفق علی مضمونه(یعنی بر مضمون قاعده ی الولد للفراش و للعاهر الحجر)بل فی عبارة صاحب الجواهر^[6] فإنه(فرض مذکور)أظهر مصادیق قوله صلی الله علیه و آله.

و لعل وجه هذا(اینکه صاحب جواهر فرموده فرض مذکور أظهر مصادیق کلام پیغمبر صلی الله علیه و آله است)أن المفروض علاوةً علی الزوجیة(علاوه بر اینکه زن شوهر دارد و زوجیت وجود دارد)قد وطئها الزوج علی وجه یمکن إلحاقه(ولد)به(زوج)". یعنی از نظر تاریخ دقیقا با زمان وطی شوهر تطبیق دارد.

أما وطی الزانی فلا يعارضه(با وطی شوهر معارضه ندارد)؛ لأن الزاني لا يلحق به الولد(علی القاعدة)و إن لم يكن هناك فراش(و حتی در صورتی که زنی اصلا شوهر نداشته و زنا داده و بچه ای بوجود آمده باز این بچه ملحق به مرد زانی نمی شود)، فلا محالة يلحق الولد به(یعنی به زوج در فرض مذکور مورد بحث).

در ادامه عرض می کنیم که: "ثم إنه لایتوهم إلحاقه(ولد)بالزانی إذا کان الولد شبیهاً له(زانی)فی الخَلق و الخُلق دون غیره، فإنه(ولد)لایلحق بالزانی مطلقا(علی القاعدة)".

بعضی ها فرمودند در این فرض مذکور باید به بچه و شکل و شمائل او نگاه شود، اگر به زانی شبهات داشت ملحق به اوست و در صورتی که به شوهر شباهت داشت ملحق به شوهر می شود که این حرف و توهم غلط است و بچه طبق قاعده کلی که عرض شد(الولد للفراش و للعاهر الحجر)مطلقا به زانی ملحق نمی شود، استدلالی بر این مطلب شده که بماند برای بعد إن شاء الله تعالی... .

وفقّنا الله وإياكم لمراضيه وجنبنا وإیاکم عن مخالفته ومناهیه

وصلی الله علي سیدنا ونبینا نبی الرحمة

محمد وآله الطاهرین