جلسه سیزدهم     سه شنبه    14020725

موضوع : النظر الرابع فی احکام الأولاد و هی قسمان؛ الثانی فی سنن الولادة و اللواحق

بسم الله الرحمن الرحیم

متن شرایع: «القسم الثاني في أحكام الولادة‌، و الكلام في سنن الولادة و اللواحق. أما سنن الولادة‌ فالواجب منها استبداد النساء بالمرأة عند الولادة دون الرجال إلا مع عدم النساء، و لا بأس بالزوج و إن وجدت النساء».^[1]

بحث در این بود که هنگام تولد بچه واجب است فقط زنان متکفل امور زایمان بشوند دون الرجال و البته از این مورد فقط شوهر استثناء شد که گفتیم حضور او مطلقا اشکالی ندارد و اما یک مطلبی در اینجا قابل ذکر می باشد: "و ببالی من السابق؛ أن السید المعظم الشریف الرضی قدس سره جامع نهج البلاغة، کان یباشر بنفسه فی وضع حمل أولاده و کان لا یُجیز حضور غیره و النساء فی ذلک(وضع الحمل)، و علی الأعزة الکرام أن یراجعوا کتب التراجم و تاریخ سید الرضی و اخلاقه و سیرته الطیبة قدس الله روحه، لعلهم یجدوا ذلک".

"ثم إنه مع کون المسألة(یعنی مسئله وجوب مباشرت زنان دون الرجال حین وضع حمل و استثناء شدن شوهر)مما لا خلاف فیها(المسألة)و لا اشکال، فقد وردت هنا روایة تدل علی الخلاف و هی روایة سکونی عن جابر عن أبی جعفر علیه السلام قَالَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ علیه السلام إِذَا حَضَرَتْ وِلَادَةُ الْمَرْأَةِ قَالَ أَخْرِجُوا مَنْ فِي الْبَيْتِ مِنَ النِّسَاءِ لَا يَكُونُ أَوَّلَ نَاظِرٍ إِلَى عَوْرَةٍ.

و رواه الشيخ بإسناده عن محمد بن یعقوب. و رواه الصدوق بإسناده عن السکونی إلا أنه قال؛ لا تکون المرأة اول ناظرة إلی العورة"^[2].

نکته: در مورد معنای روایت ابتدا اینطور به ذهن بنده آمد که مراد این است که زنها خارج شوند و حضور نداشته باشند تا اینکه اولین نظر و نگاه بچه به عورة یعنی همان زنان نیافتد و البته احتمال دیگر آن است که نگاه زنان به عورت بچه نیافتد زیرا زنان معمولا بعد از به دنیا آمدن بچه دنبال این هستند که با نگاه به عورت بچه جنسیت او را تشخیص بدهند، و اما اینکه در احتمال اول به زنان عورت گفته می شود دلیلش حدیث نبوی است که فرمودند «النِّسَاءُ عَيٌّ وَ عَوْرَةٌ، فَاسْتُرُوا عِيَّهُنَّ بِالسُّكُوتِ، وَاسْتُرُوا عَوْرَاتِهِنَّ بِالْبُيُوتِ»[3] ، عی به معنای عجز زنان در بیان کامل مطالب است و عورت هم به معنای اینکه کل اندام آنها نسبت به نامحرم عورت می باشد، پس عجز و ناتوانی آنها از ابلاغ مطالب را با سکوت بپوشانید یعنی وادارشان کنید که زیاد حرف نزنند، اما آنها را با بیوت آشنا کنید و وادارشان کنید تا کمتر از خانه خارج شوند زیرا خانه محیط بسیار خوبی برای پوشاندن آنها می باشد به عبارت دیگر شارع مقدس کلا اندام و بدن زن را عورت محسوب کرده یعنی باید از دید نامحرم پوشیده باشد و تنها جائی که از دید نامحرمان محفوظ است خانه او می باشد.

لازمه ی چنین احتمالی یعنی اینکه بگوئیم چشم بچه بعد از تولد به عورت یعنی همان نساء نیافتد آن است که زنان نامحرم باشند و در واقع شامل محارم نمی شود زیرا محارم عورت نیستند، و البته از طرفی نباید فراموش کنیم که امام علیه السلام مقام بسیار بالائی دارد و مراعات زیادی دارد و زیاد شنیده اید که : "حسنات الأبرار سیئات المقربین" و خب در زمینه تولد بچه و عدم نگاه به زنان أجنبی بعد از تولد یا عدم نگاه زنان أجنبی به عورت بچه نیز چنین مراعاتی توسط امام معصوم علیه السلام وجود دارد.

مرحوم فیض کاشانی کلامی در اینجا دارد، ایشان می فرماید: "و قال الفیض الکاشانی رضوان الله علیه بالنسبة إلی هذا الإحتمال فی معنی الروایة أن لیس بشیء لأنهن لسن بالنسبة إلی الطفل بالعورة و ایضاً لیس له(الولد)النظر، فالصواب ما ذکرناه اولاً، اقول و ما ذکره قبل ذلک هذا؛ لا تکون المرأة اول ناظراً إلی العورة(و فی بعض النسخ العورته)فإن النساء ینظرن اولاً إلی العورته لتعلم أنه ذکر أو اُنثی".

بقیه بحث بماند برای بعد إن شاء الله تعالی... .

وفقّنا الله وإياكم لمراضيه وجنبنا وإیاکم عن مخالفته ومناهیه

وصلی الله علي سیدنا ونبینا نبی الرحمة

محمد وآله الطاهرین