بسم الله الرحمن الرحیم

متن شرایع: «و أما اللواحق فثلاثة‌: سنن اليوم السابع و الرضاع و الحضانة. 1) و سنن اليوم السابع أربع‌: الحلق و الختان و ثقب الأذن و العقيقة.

و أما الختان فمستحب يوم السابع و لو أخر جاز.».^[1]

بحث در مستحبات روز هفتم تولد بچه بود که دومین از آن مستحبات ختنه کردن او می باشد و مرحوم محقق در این رابطه می فرماید:

قال المحقق: «و أما الختان فمستحب يوم السابع و لو أخر جاز».^[2]

اقول: قال فی الجواهر(بعد کلام مرحوم محقق): «لا خلاف في أنه(الختان)مستحب يوم السابع بل الإجماع بقسميه(محصل و منقول)عليه، و النصوص به(استحباب ختان در روز هفتم)مستفيضة(بالاتر از خبر واحد و پائین تر از خبر متواتر) أو متواترة»^[3]، ثم أشار إلی بعضها(النصوص)و ذکر بعضها، فمن جملة ما نقله(صاحب جواهر)قول الصادق علیه السلام فی خبر السکونی عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: «اخْتِنُوا أَوْلَادَكُمْ لِسَبْعَةِ أَيَّامٍ فَإِنَّهُ أَطْهَرُ وَ أَسْرَعُ لِنَبَاتِ اللَّحْمِ وَ إِنَّ الْأَرْضَ لَتَكْرَهُ بَوْلَ الْأَغْلَفِ(ختنه نشده)»^[4].

جمله ی ذرّات عالم در نهــان  /  با تو می گویند روزان و شبــان

ما سمیعیم و بصیریم و هُشیم  /  با شمـــا نامحـرمان ما ناخوشیـم

نکته: "و هذه الروایة(أی روایة السکونی)التی هی الروایة الخامسة من باب 52 روایة مسعدة بن صدقة و لا ذکر فیها عن السکونی و لا أدری کیف ذکر صاحب الجواهر عن السکونی؛ أ هو مِن سهو قلمه الشریف؟ أو صدر ذلک عن النساخ سهواً؟ أو أن النسخة التی کانت عند المصنف کذلک؟".

و منها قوله علیه السلام فی خبره الآخر(ظاهرا مراد صاحب جواهر خبر دیگری از سکونی می باشد)قَالَ: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم طَهِّرُوا أَوْلَادَكُمْ يَوْمَ السَّابِعِ؛ فَإِنَّهُ أَطْيَبُ وَ أَطْهَرُ وَ أَسْرَعُ لِنَبَاتِ اللَّحْمِ وَ إِنَّ الْأَرْضَ تَنْجَسُ مِنْ بَوْلِ الْأَغْلَفِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً(شبیه همان علتی است که در خبر قبل بیان شد یعنی زمین در این حالت که بول أغلف روی آن بیاید تا چهل شبانه روز حالت عادی و رسمی خود را ندارد)»^[5].

و منها مکاتبة عبد الله بن جعفر إلی أبی محمد الحسن بن علی علیهما السلام(امام عسکری علیه السلام): «أَنَّهُ رُوِيَ عَنِ الصَّادِقِينَ علیهما السلام: أَنِ اخْتَنُوا أَوْلَادَكُمْ يَوْمَ السَّابِعِ؛ يَطْهُرُوا، فَإِنَّ الْأَرْضَ تَضِجُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ بَوْلِ الْأَغْلَفِ، وَ لَيْسَ جَعَلَنِي اللَّهُ فِدَاكَ لِحَجَّامِي بَلَدِنَا حِذْقٌ(خبره نیستند)بِذَلِكَ(الختان)وَ لَا يَخْتِنُونَهُ يَوْمَ السَّابِعِ وَ عِنْدَنَا حَجَّامُو الْيَهُودِ فَهَلْ يَجُوزُ لِلْيَهُودِ أَنْ يَخْتِنُوا أَوْلَادَ الْمُسْلِمِينَ أَمْ لَا إِنْ شَاءَ اللَّهُ؟ فَوَقَّعَ علیه السلام: السُّنَّةُ يَوْمَ السَّابِعِ فَلَا تُخَالِفُوا السُّنَنَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ(ترک و مخالفت با سنت نکنید و حتما در روز هفتم بچه را ختنه کنید ولو اینکه شخص یهودی او را ختنه کند)»^[6].

و أما الختان فمستحب يوم السابع کما أشرنا إلیه.

اقول: إنه کما قال الشهید الثانی فی المسالک: «لا خلاف بين العلماء في وجوب الختان في الجملة و أنه من الفِطرة الحنيفيّة(فطرة الله اللتی فطر الناس علیها)، و إنما الكلام في أول وقت وجوبه(الختان)هل هو(الختان)قبل التكليف بحيث إذا بلغ الصبيّ يكون قد اختُتِنَ قبله(أی قبل البلوغ)و لو بقليل(ولو زمان کمی تا بلوغ او مانده باشد)ولابد أن یکون الوجوب علی الولی أم لا يجب(الختان)إلا بعد البلوغ كغيره من التكاليف المتعلّقة بالمكلّف؟ يظهر من عبارة المصنف الأول(أی قبل البلوغ و التکلیف)لإطلاق حكمه(الختان)عليه(بر بچه)بالوجوب(یعنی اطلاق روایت شامل وجوب ختان قبل از بلوغ و تکلیف نیز می شود که عرض شد اگر این قول را انتخاب کنیم قبل از بلوغ ختان بر ولی بچه واجب است و مشخص است که بعد از بلوغ بر خود بچه واجب می باشد مانند دیگر تکالیف البته اگر ولی بعد از بلوغ نیز اقدام کرد اشکالی ندارد)»^[7].

بقیه بحث بماند برای بعد إن شاء الله تعالی... .

وفقّنا الله وإياكم لمراضيه وجنبنا وإیاکم عن مخالفته ومناهیه

وصلی الله علي سیدنا ونبینا نبی الرحمة

محمد وآله الطاهرین