خرید و فروش
سوال:
بعد از انقلاب برخی کارخانجات مصادره شد. بعدها برخی از مصادرهها ابطال ولی باز هم مقداری در مصادره باقی ماند که اغلب صاحبانشان مسلمان بودند.
خرید و فروش تولیدات این کارخانجات و یا استفاده از محصولات آنها، چه حکمی دارد؟
جواب:
کارخانجات افراد بهائی که مصادره شده است باید در اختیار حاکم شرع باشد و سایر موارد که مربوط به مسلمانها بوده است، اگر بدانید بر خلاف موازین شرعی مصادره شده تصرف در آنها صحیح نیست و متصرف ضامن اجرت المثل مدت تصرف است. امّا استفاده از تولیدات آنها برای مشتری اشکال ندارد.
سوال:
من مغازه دار هستم و برخی از مشتریان آشنا که از مغازه ام جنس می خرند، در دفتر یادداشت می کنم ولی زمان پرداخت پول آن را مشخص نمی کنیم؛
آیا من می توانم بهای جنس فروخته شده را هنگام تسویه، به قیمت روز از مشتری دریافت کنم؟
جواب:
بهای جنس فروخته شده همان است که هنگام انجام معامله تعیین شده و مطالبه و دریافت زیاده به مناسبت قیمت روز جائز نیست.
سوال:
خرید و فروش و کسب درآمد از صندوق های طلا، در بورس ایران، جه حکمی دارد؟
جواب:
خرید و فروش طلا توسط صندوقهای مذکور با رعایت شرایط شرعی معامله اشکال ندارد.
سوال:
برخی عمده فروشان اقلام غذائی موقع فروش، گونی جنس را به صورت عدل به خریدار میفروشند و استناد به همان وزن کشی اولیه میکنند و میگویند که این عرف است. در حالیکه مثلاً با خشک شدن برنج و حبوبات داخل گونی، وزن کم شده است. فی المثال گونی که نیم کیلو یا کمتر و بیشتر وزن کم دارند را به ده کیلو میفروشند. عقل سلیم هم میگوید این گونی 9 کیلو و 500 گرم است.
این عرف را هم خریداران جزء (مصرف کننده) در جریان نیستند و به زعم اینکه گونی ده کیلویی است، خریداری میکنند.
آیا این معامله صحیح است؟
جواب:
در فرض سؤال معامله بدون تعیین دقیق وزن باطل است.
بلی اگر مشتری بداند که کیسه برنج کمتر از ده کیلو است و با قیمت ده کیلو مصالحه نماید اشکال ندارد.
سوال:
جنسی را به شخصی به قیمت نقدی مشخص فروخته ایم؛ شخص بعد از دو ماه جهت پرداخت مراجعه می کند با توجه به اینکه شرط پرداخت نقدی بوده و جنس گران شده، می توان به قیمت روز از او تقاضای وجه کرد؟
جواب:
اگر نقد فروختهاید و برای پرداخت وجه مهلت دادهاید فسخ معامله یا گرفتن مبلغ بیشتر جایز نیست.
سوال:
مدتی است مشاهده میشود مجسمه هایی تحت عنوان فرشته عدالت در دسترس مردم بخصوص جامعه حقوقدان می باشد که یک زن( موهای سر او کامل مشخص و فاقد پوشش می باشد و سینه های او برجسته است) با در دست داشتن ترازو، و شمشیر با چشمان بسته نماد بیطرفی و عدم جانبداری در قضاوت را اعلام میکند
حال خواهشمند است اعلام گردد آیا خرید اینگونه مجسمه ها که به نوعی سبب ترویج بی حجابی و نمایان شدن بدن زن می باشد از لحاظ شرعی اشکال دارد یا خیر؟
درآمد حاصله از فروش اینگونه مجسمه ها از لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟
جواب:
ساختن مجسمه موجودات جاندار و نیز گرفتن اجرت جهت ساختن آن، حرام است ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد.
سوال:
فردی تعهد نموده است تا تاریخ مشخصی نسبت به واریز مبلغی به حساب جاری شخصی بنام یحیی اقدام نماید در غیر اینصورت یحیی خیار شرط دارد. حال چنانچه در تاریخ مذکور نسبت به واریز بخش عمده مبلغ به حساب جاری یحیی اقدام نماید و بخش کوچکی از مبلغ یاد شده را فردای آن روز واریز نماید لیکن یحیی تمام وجوه واریزی را از حساب خود برداشت نماید با توجه به تصرفات یحیی در وجوه واریزی خیار شرط سقوط نموده است یا خیر؟
جواب:
ظاهر عمل یحیی که برداشت تمام وجه مزبور از حساب خود باشد، آنست که معامله را پذیرفته است. بنابراین حق فسخ ندارد؛ مگر اینکه اثبات کند که برداشت این مبلغ از حساب خود، مربوط به معاملة مذکور نبوده است.
سوال:
اگر ضمن قرض شرط نشود که قرضگیرنده تورم را ضامن هست یا نه و قرضگیرنده در موعد مقرر قرض را ادا کند؛ آیا قرضدهنده میتواند تورم ایجاد شده را مطالبه کند؟
اگر فردی سال ۱۴۰۰ مبلغی را به عنوان قرض گرفته و قرار بوده همان سال برگرداند، آیا باید همان مبلغ را امسال برگرداند یا بیشتر را؟
جواب:
بطور کلی اگر در زمان بازگرداندن قرض، کاهش ارزش پول قابل توجه باشد، جبران کاهش ارزش لازم است.
سوال:
در معاملهای که به ذمه واقع میشود، اگر مشتری بخواهد بهای معامله را از مال حرام بدهد، آیا معامله صحیح است؟
جواب:
اگر مشتری از همان ابتدا قصد داشته باشد که بهای آن را از مال حرام بپردازد، معامله صحیح نیست، ولی اگر از آغاز چنین قصدی نداشته باشد، اصل معامله صحیح است؛ با این حال، پرداخت با مال حرام کفایت نمیکند و باید دوباره بهای آن را از مال حلال بپردازد، وگرنه ذمّهاش بریء نخواهد شد.
